Autocoupler SA-3: түзүлүш, максаты, өлчөмдөрү

2024 Автор: Erin Ralphs | [email protected]. Акыркы өзгөртүү: 2024-02-19 17:34

Темир жол вагондорун автоматтык түрдө туташтыруу жана ажыратуу үчүн эң популярдуу түзүлүштөрдүн бири SA-3 автоматтык туташтыргычы болуп саналат. Бул вагондорду жана локомотивди бириктирүүнү жана ажыратууну камсыз кылуучу түзүлүш. Дизайнынын аркасында SA-3 автоматтык туташтыргыч унааларды туура аралыкта кармап турат, аларды туташтырат жана ажыратат жана унаанын рамкасына жана автоматтык туташтыргыч механизминин өзүнө зыян келтирбестен, алардын байланышын мүмкүн кылат.

Механизмдин максаты

Автомобилдерди автоматтык түрдө ажыратуу жана бириктирүү үчүн зарыл болгон заманбап түзүлүштөргө SA-3 кирет, ал 1932-жылы иштелип чыккан. Бул аппарат азыр абдан популярдуу болуп саналат. Ийгиликтин сыры – бул жакшы дизайн, жөнөкөй жана эффективдүү, ошондой эле ишенимдүүлүк жана колдонуунун жана тейлөөнүн жеңилдигинде.

Темир жол транспортунун заманбап паркы колдонулатар турдуу конструкциядагы жана максаттагы вагондор. Жүк жана жүргүнчүлөр бар. Аларды колдонууга да шарттар бар. Бир катар вагондор жана локомотивдер өтө катаал шарттарда иштетилет: пайдалануунун күчөгөн интенсивдүүлүгү, өтө жогору же төмөн температура, адамдарды жана жүктөрдү кыска аралыкка ташуу.

Кичине пробег менен жүктөө жана түшүрүү манипуляцияларын аткарууда аппараттын кубаттуулугу жогорулайт, натыйжада поезддин элементтерин автоматтык түрдө бириктирүүгө жана ажыратууга мүмкүндүк берүүчү түзүлүштү колдонуу маселеси актуалдуу болуп калат. SA-3 автоматтык туташтыргычынын максаты, мүнөздөмөлөрү жана конструкциясы бул максаттарга толугу менен ылайыктуу болгондуктан, бул аппаратты дал ушул түзмөктөргө тиешелүү деп айтууга болот.

Амт-тартуучу аппарат - SA-3 автоматтык туташтыргычы төмөнкүлөрдү аткарууга мүмкүндүк берет:

• Вагондордун автоматтык туташуулары кагылышып, туташкан автоматтык туташтыргычтардын кулпусун тосуп калат.
• Адистин кийлигишүүсүз ишке ашырылуучу кыймылдуу вагондорду автоматтык түрдө ажыратуу жана автоматтык бириктиргичтер ачылганга чейин аппаратты ажыратылган абалда кармоо.
• Аппараттын бөлүктөрүн автоматтык түрдө баштапкы абалына кайтаруу, аларды бириктирүүгө жана вагондорго тийгенде кулпуну тосууга мүмкүндүк берет.

Мындан тышкары, SA-3 автоматтык туташтыргыч механизми поезд вагондорун бөлбөстөн, туш келди ажыратылган бириктиргичтерди кайра туташтырууга мүмкүндүк берет. Маневр кылуу иштери, б.а.алардын жүрүм-туруму, автоматтык кошкучтардын таасири алардын бирикмесине алып келбейт. Адгезия учуруна чейин SA-3 бөлүктөрү төмөнкүдөй өз ара позицияларды ээлейт:

• түзмөктөрдүн огу бир түз сызыкта жайгаштырылат;
• октар тигинен же туурасынан жылышты.

Мында жүк ташуучу поездде вертикалдуу октук жылышууга жол берилиши мүмкүн. Октун жылышы 100 миллиметрге чейин, ошондой эле жогорку ылдамдыктагы жүргүнчүлөрдү ташуучу поездде 50 миллиметрге чейин болот. Горизонталдык октук жылыштын максималдуу мааниси 175 ммден ашпайт. Октордун мындай жылыштары менен SA-3 автоматтык туташтыргычынын иштеши машиналарды иштетүү учурунда сапаттуу жана коопсуз автоматтык туташтыруудан турат.

Автоматтык бириктиргичтин дизайны SA-3

CA-3 туташтыргычын үзгүлтүксүз иштөө үчүн бир нече бөлүккө бөлсө болот:

1. Копус, запастык бөлүктөр жана иштөө механизминин бөлүктөрү.
2. Таасир борборлоштуруучу түзмөк.
3. Сомо түзмөк.
4. Токтоо.
5. Унааларды ажыратуу үчүн айдаңыз.

SA-3 автоматтык бириктиргичинин эффективдүү иштеши механизмдин бардык бөлүктөрүнүн жана корпустагы калыпка салынган көңдөй мейкиндиктин өз ара аракеттешүүсү аркылуу ишке ашат. Анын негизги бөлүгүндө механизмдин деталдары (алар чөнтөк деп аталган көңдөйгө жайгаштырылат):

• сепил;
• кулпу кармагыч;
• көтүү ролик;
• ачкыч көтөрүү;
• автоматтык туташтыргычтарды өзүм билемдик менен ажыратуудан коргоо үчүн сактагыч;
• болт.

Дененин баш бөлүгүнөн тышкарыузун куйругу менен жабдылган. Анын ошондой эле тарткыч жака менен SA-3 автоматтык туташтыргычын бириктирүүчү бычак үчүн тешиги бар. Туташкан абалда, жанаша машиналарда жайгашкан механизмдер кекиртектен (бул чоң жана кичине тиштердин ортосундагы сегмент), кулпу кармагычтар жана кулпулар аркылуу бири-бирине тийип турат.

Ушуга байланыштуу CA-3 автоматтык туташтыргыч түзүлүштөрдүн абалы бүтүндөй аппараттын туруктуу жана үзгүлтүксүз иштешин аныктайт деген тыянак чыгарсак болот.

Автоматтык туташтыргычтын SA-3 өлчөмдөрү жана салмагы

Авто бириктиргичте төмөнкү параметрлер бар:

• SA-3 автоматтык туташтыргычтын өлчөмдөрү: 1130 x 421 x 440 миллиметр.
• SA-3 автоматтык бириктиргичинин салмагы 207, 18ден 215 килограммга чейин өзгөрүшү мүмкүн. Бул түзмөктүн схемасынан көз каранды.

Автоматтык туташтыргычтын өлчөмдөрү аны жүк жана жүргүнчү поезддерине бирдей ылайыктуу, бир кыйла ар тараптуу түзүлүш кылат.

Жаңыртылган SA-3 туташтыргыч

21-кылымдын 2000-жылдарында модернизацияланган SA-3 автоматтык илгич Россияда колдонула баштаган. SA-3 автоматтык бириктиргичинин аппараты жана иштеши өзгөрүүсүз калган, бирок конструкциясы жакшыртылган. Аппарат эки кронштейнди алды, алар рельске сынган илгичтин бөлүктөрү түшүп кетпейт. Тетиктердин кулашы жебенин бузулушуна же поезддин кулашына алып келет.

Ошентип, жаңыртуу менен бирге жаңы түзүлүш моделинин коопсуздук деңгээли да жогорулайт. Бирок бул баары эмесинновация алып келди. Жаңы үлгүдөгү аппараттын оңдоосуз жүрүү аралыгы 1 000 000 километрди түзгөн. Эски SA-3 автоматтык туташтыргычы, максаты жана мүнөздөмөлөрү боюнча 200 000 километрге гана мактанат. Аппаратты оңдоодо коопсуздук жана үнөмдөө көбөйгөнүн эске алуу менен, эски моделдер абдан тез иштен чыгарыла баштады. Бирок SA-3 автоматтык туташтыргычынын максаты жана конструкциясы анын түп нускасында советтик жана орусиялык темир жолдордун тарыхына бекем кирди.

SA-3 бириктиргич каталары

Автокоптер SA-3 бир катар көйгөйлөрү бар өз функцияларын толук аткара албайт:

• Механизмдин компоненттеринин сынышы, ошондой эле аппараттын корпусунда микро жарака.
• Жумушчу беттердин контуру, сынган сактагычтар, кекиртектин кеңейиши.
• Жыгылгандан бекитилбеген ролик, туура эмес же анормалдуу түрдө бекитилген ролик, ошондой эле анын жоктугу.
• Тарткыч кычкачтын клининин же роликтин сынышы. Клинада, роликте жана тартуу жакасында жарака.
• Борборлоочу устундун, маятниктин асмасынын жарака жана (же) сынышы. Маятник илгичтери туура эмес орнотулган.
• Клин же түрмөктүн типтүү эмес түрмөгү, тарткыч жака бөлүгү иштебей калды.
• Тилкенин сынышы же андагы жарака пайда болушу.

Тилкенин максаты - тартуу моюнтуругун, кронштейнди, ошондой эле чыгаруу үчүн жетек кармагычты, сокку үчүн розеткага жана түртүү пластинкасын же аялдамалардын өзүн колдоо. Ийилген бошотуу рычагы да CA-3 туташтыргычынын негизги көйгөйү.

Жогорудагы каталар негизгиси. Бул мүчүлүштүктөр болгондо, автоматтык туташтыргыч иштөөгө жараксыз, анткени анын туруктуу иштеши чоң суроо туулат. Бир катар кемчиликтерди жоюу үчүн тетиктер оңдоого жөнөтүлөт. Жумушчу беттери эскирген бөлүктөрдү оңдоого болбойт жана жаңылары менен алмаштырылат.

Бул терс реакцияга жана нормадан четтөөлөргө алып келиши мүмкүн. Алардын сырткы көрүнүшү жетишсиз күчтүү адгезияга жана натыйжада поезд жүрүп жатканда ажырап калуу коркунучуна алып келет. Артыкчылык жана нормадан ашык четтөөлөр болгон учурда автоматтык чиркегич дароо оңдолот. Белгиленген эксплуатация эрежелерин сактабоо поезддеги жүргүнчүлөрдүн өмүрүнө коркунуч туудургандыктан.

Автоматтык бириктиргичтердин SA-3 жана CAKv салыштырма мүнөздөмөлөрү

XX кылымдын жетимишинчи жылдары ЕБ темир жол кыймылы үчүн арналган жаңы автоматтык туташтыргыч стандартын иштеп чыгуу башталгандыгы менен белгиленди. Өнүгүүлөрдүн бири - CAKv европалык гана эмес, орусиялык поезддерде да кеңири колдонулуп калды.

CAKv SA-3 негизиндеги жана советтик дизайнга толук шайкеш келет. Бирок, айырмачылыктар бар, немис версиясында атайын оюкчага түшкөн чоң тиште кошумча протрузия жабдылган. Бул илгичти жумшактан катууга өзгөртөт.

Катуу илгичти электр туташтыргычтарды жана тормоз линияларын туташтыруу үчүн колдонсо болот. CAKv вагондорду, ири жук ташуучу поезддерди бириктируу учун колдонулат. алСА-3 участогунда колдонулуучу бурамалар жук ташуучу поезддин жүгүн көтөрө албагандыктан.

CA-3 туташтыргычы колдонулган өлкөлөр

Өзүнүн "урматтуу" жашына карабастан, SA-3 автоматтык туташтыргычынын дизайны жана иштеши көптөгөн адамдарды канааттандырат, ал дагы эле дүйнөнүн көптөгөн өлкөлөрүндө популярдуу. Мисалы, Иран, Ирак сыяктуу кээ бир араб өлкөлөрүндө колдонулат. Ошондой эле, SA-3 автоматтык туташтыргычын Монголия, Казакстан, Өзбекстан, Беларусь, Латвия, Литва, Грузия, Эстония, Украина, Тажикстан, Молдова, Азербайжан, Финляндия, Швеция жана Россиянын темир жолдорунан тапса болот.

Ошол эле учурда орус тилиндеги версиясы автоматтык туташтыргычтын ажыратылбаган бөлүктөрүнүн темир жолго түшүшүнө жол бербөөчү кошумча кронштейндер менен жабдылган. Коргоочу шаймандарды колдонуунун аркасында поезддин дөңгөлөктөрүнүн астына түшүп кеткен автоматтык бириктиргичтин сынган бөлүгүнөн келип чыккан кырсыктардын жана поезд кырсыктарынын саны бир топ кыскарды.

SA-3 аббревиатурасын чечмелөө

SA-3 аббревиатурасы советтик автоматтык бириктиргич, 3-версиясы деп которулган. Ал түзүлгөндөн кийин, 1935-жылы СССРдин бардык темир жол транспортун жаңы типтеги түзүлүштөргө өткөрүү башталгандыгын белгилей кетүү керек. Өткөөл 1957-жылы аяктаган.

Белгилей кетчү нерсе, ал убакта өткөөл түзүлүш эки звенолуу чынжыр түрүндө колдонулган. Аппарат чынжырдын эки бөлүгү ширетилген металл бурч болгон. Бурч SA-3тин оозуна орнотулган, бирок чынжыр илгичке ыргытылган,бурамасы менен ширетилген. Бул элементтин аркасында унааларды эски туташтыргыч түзүлүш менен туташтыруу мүмкүн болду жана SA-3 автоматтык туташтыргычы менен жабдылды.

SA-3 түзүлүшү бириктиргичтин жашоосун бир топ жеңилдетти. SA-3 автоматтык туташтыргычынын максаты жана конструкциясы анын милдеттерин тормоздук жана электрдик кабелдерди камсыз кылуучу жеңдердин айкалышына чейин кыскартууга мүмкүндүк берди.

Кызык фактылар

CA-3 автоматтык туташтыргычы бир топ популярдуу дизайнга ээ, ал өзүнүн бардык мезгилден бери өзүн унааларды автоматтык түрдө туташтырууга жана ажыратууга мүмкүндүк берүүчү ишенимдүү жана бышык элемент катары көрсөтүп келет.

SA-3 автоматтык туташтыргычынын максаты - кыймылдуу составдын элементтерин туташтыруу жана ажыратуу, бирок анын мүнөздөмөлөрү бириктиргичке туташтыруу жана ажыратуу процесси керектүү түрдө жүрүшүн камсыз кылууга гана мүмкүндүк берет. Автоматтык туташтыргычтын бүткүл мезгили ичинде бул элемент жөнүндө бир катар кызыктуу фактылар топтолгон:

• CA-3 1932-жылы СССРде иштелип чыккан. Советтик конструкторлор негиз катары 1910-жылы иштелип чыккан АКШда жасалган автоматтык муфтаны (Willison autocopler) алып, иш жүзүндө ата мекендик версиясын кайра түзүшкөн. Беттештин контуру да кайра жасалгаланган. Батышта SA-3 "орусча бириктиргич" же "орус контуру менен Виллисон коштоочу" деп аталат.
• Эгер CA-3 автоматтык туташтыргычы туура эмес ажыратылса, анын корпусунда жайгашкан белгилүү бир тешикке болот таякчаны басуу керек. Механизмдин компоненттери баштапкы абалына кайтып келип, автоматтык туташтыргыч бириктирилет.
• Туташтыргыч сигнал колу менен жабдылган. Алкулпу бекитилбеген шартта арматуранын түбүндө көрүнө турган чыга турган жер. Поездди тейлөө боюнча адистешкен кызматкер ар бир автоматтык туташтыргычты текшерип, бутактарды байкаганда, ал вагондор бири-биринен ажыратылганын билет.
• Белгилүү болгондой, автоматтык туташтыргыч тиштүү механизм менен жабдылган, ал сокку импульсун өзүнө сиңирип, вагондун рамасын жана автоматтык туташтыргыч механизминин тетиктерин бузулуудан коргойт. Ал эми СА-3 тепловозунун жана мотордун автоматтык кошкучтары бул прибор менен жабдылган эмес. Эң негизгиси локомотив менен мотордун рамасында бул элементти орнотууга жөн эле жер жок.
• СА-3 автоматтык туташтыргычтын поляк версиясы Брежневдин муштуму.
• 1898-жылы орус темир жолдору үчүн автоматтык бириктиргичтерди ишке киргизүү жөнүндө маселе көтөрүлгөн. Бир вариант Janney's American Coupler болгон. Бирок идеядан баш тартууга туура келди. Америкалык версиянын конструкциясынын ишенимсиздигинен, ошондой эле иштеп жаткан ата мекендик автоматтык бириктиргичтерден ылайыктуу вариантты тандоо мүмкүн болбогондуктан, унааларды автоматтык түрдө бириктирүү жана ажыратуу үчүн түзүлүштү ишке киргизүү белгисиз мөөнөткө жылдырылды.
• Советтик кошкуч (3-вариант) постсоветтик өлкөлөрдө гана эмес, Польша, Финляндия, Норвегия жана Швеция сыяктуу кээ бир Европа өлкөлөрүндө да колдонулат. Ошондой эле, SA-3 негизинде, CAKv европалык версия иштелип чыккан, ал бир аз өзгөртүү менен, толугу менен ата мекендик автоматтык бириктиргичтин дизайнын кайталайт. Ата мекендикинен айырмаланып, чет өлкөлүк катаал ишке ашырууга мүмкүндүк беретжүк поездинин вагондорун туташтыруу үчүн зарыл болгон кошкуч.
• Жаңы SA-3тин орточо баасы 10500 рубль. Аппараттын ошол эле бирдиктерин оңдоо 300дөн 1000 рублга чейинки диапазондо өзгөрөт. Ошондуктан, бириктиргичти өз убагында оңдоо акчаны кыйла үнөмдөөгө мүмкүндүк берет.

Тыянак

Жогорудагыларды жыйынтыктап, SA-3 автоматтык туташтыргычы вагондорду автоматтык түрдө ажыратууга жана бириктирүүгө мүмкүндүк берген кыйла ишенимдүү жана бышык түзүлүш экенин белгилей кетүү керек. Ошол эле учурда аппараттын абалына жогорулатылган талаптар коюлат: эскирген тетиктер, механизмдин сынган тетиктери жана корпуста жана механизмдин бөлүктөрүндө жаракалар болбошу керек. Бузулган учурда СА-3 оңдоого жөнөтүлөт. Эгер аппарат эскирип калса, ал жаңысына алмаштырылат.

SA-3 автоматтык туташтыргычы 1932-жылы америкалык автоматтык Willison кошкучунун негизинде иштелип чыккан. Ошол эле учурда советтик конструкторлор муфтанын схемасын өз алдынча ойлоп табышты, ал үчүн SA-3 муфтасы "Орусиялык автоматтык туташтыргыч" деген аталышты алды.

Автоматтык кошулууга өтүү 1935-жылы башталган. Ошол учурда жаңы жана эски үлгүдөгү кошкучтар менен жабдылган унааларды туташтырууга мүмкүндүк берген өткөөл түзүлүш колдонулган. Өткөөл акыры 1957-жылы аяктады. 2000-жылдардын башында SA-3 бир аз өзгөртүлгөн. Туташтыргычтын конструкциясында атайын кронштейндер пайда болгон, бул темир жолду муфтадан үзүлгөн тетиктердин үстүнө түшүп кетүүсүнөн коргоого мүмкүндүк берген. Canvas коргоо, анын ичиндебурулуп, өчүргүчтүн иштен чыгышын алдын алат, ошондой эле толук кандуу темир жол кырсыгына алып келген авариялык кырдаалдын ыктымалдыгын азайтат. Модернизацияланган бириктиргичтер мунай продуктыларын ташыган поезддерде, ошондой эле жүргүнчүлөрдү ташуучу поезддерде колдонулат.

SA-3 автоматтык илгич Европада жакшы белгилүү. Негизинен анын ишенимдүүлүгү жана туруктуулугу менен шартталган. Ошону менен бирге, биз жогоруда белгилегендей, советтик автоматтык жабдыктын базасында ушундай эле пландагы чет елкелук приборлордун коп улгулеру тузулген.

Ошентип, тыянак 1932-жылы түзүлгөн SA-3 болжол менен он же жыйырма жыл, ал тургай андан да көп иштей алат деген жыйынтыкка келет. Анткени, конструкциянын ишенимдүүлүгү анын мүнөздөмөлөрү менен гана эмес, анын кынтыксыз репутациясы жана көп жылдар бою поезддерди тынымсыз автоматтык бириктирүү жана ажыратуу менен да ченелет.

Бирок жогорку популярдуулугуна карабастан, CA-4 CA-3 ордуна келди - ал заманбап жана ишенимдүү дизайнга ээ. Кошумчалай кетсек, үчүнчү CA-4 менен салыштырганда, ал техникалык тейлөөсүз жүрүү ресурсуна ээ (CA-4тин 1 000 000 километрине каршы үчүнчүнүн 200 миң километри).

Ошондой эле, төртүнчүсү мурункусуна караганда бир топ жеңил жана натыйжалуу. Бир кыйла өркүндөтүлгөн жабдыктын пайда болгонуна карабастан, CA-3 дагы эле кеңири таралган, бул негизинен CA-4 менен салыштырганда анын баасынын төмөндүгүнө байланыштуу. SA-3 эң популярдуу автоматтык туташтыргычтардын бири бойдон калууда.